Tip: Zoek geen baan (maar zoek werk)

Even geleden verscheen ‘Je tweede carrière’, waarin ik met een paar bevriende journalisten op zoek ben gegaan naar hoe 45-plussers opnieuw hun weg vinden op de arbeidsmarkt. Je leest erin hoe deskundigen, loopbaancoaches én 45-plussers zelf aankijken tegen de arbeidsmarkt van nu, en hoe je een plan kunt maken voor je tweede carrière.

Een belangrijke tip uit dat boek: Zoek geen baan maar zoek werk. Dat klinkt nogal wiedes, maar het blijkt voor talloze 45-plussers die werk zoeken toch een grote ontdekking.

Een baan is iets wat een ander je geeft. Jij verkoopt je tijd, en de werkgever moet proberen daar geld mee te verdienen. Een baan is comfortabel. Tot je hem kwijtraakt. Dan vind je namelijk niet zo snel meer een andere baan.

De baan sterft bovendien uit. De vaste baan is een uitvinding van de industriële revolutie, toen het handig bleek om veel mensen tegelijk en op dezelfde plek aan het werk te hebben. Dat is voor de meeste werkzaamheden helemaal niet meer nodig. Dus ook werkgevers beginnen er steeds minder vaak aan. Die willen niet vast zitten aan contracten.

Werk is veel breder. Werk is iets wat jij goed kan en graag doet, en waar anderen jou voor willen betalen. Als jij kan formuleren welke bijdrage jij kan leveren en hoe je daar geld mee kan verdienen, dan heb je je eigen werk bedacht.  De manier waarop je dat werk gaat doen – vaste dienst, freelance, eigen bedrijf, samen met collega’s – dat zou eigenlijk niet zo belangrijk moeten zijn. Het beperkt je in je zoektocht als je van tevoren zegt: ik zoek een baan. Dan maak je je namelijk afhankelijk van de vraag of iemand jou die baan wil geven. En de statistieken zijn wat dat betreft niet erg bemoedigend. Via de route vacature – solliciteren – baan krijgen, vind bijvoorbeeld nog maar zo’n 2 procent van de 50-plussers werk.

Niet iedereen vind het makkelijk om zijn eigen werk te bedenken. Dat is soms een flinke zoektocht. Bijvoorbeeld omdat naar het werk dat je deed geen vraag meer is. Mijn advies: probeer je talent veel abstracter te formuleren dan de naam van je functie. Dus niet eindredacteur of administrateur, maar ‘pietje precies’, of ‘tot een goed einde brenger van lastige projecten’. Ik ken bijvoorbeeld een ‘ijsbreker’ en een ‘verbeteraar’. Die abstracte manier van kijken naar jezelf maakt het makkelijker om te bedenken wat je kan toevoegen in andere branches dan waar je vandaan komt. Zo ontstaan ineens nieuwe diensten en producten.
Donald Suidman

Donald Suidman is auteur van Je tweede carriere, nieuwe loopbaankeuzes voor 45-plussers na herbezinning of ontslag, een uitgave van BigBusinessPublishers