Uitstekende biografische parabel over leiderschap

Woef woef en nu je bek houden – uitstekende biografische parabel over leiderschap

Wat voor trainer ben jij? Een Johan Cruijff? Of een Louis van Gaal? Van Gaal werkt vanuit systemen, opdrachten, rollen. ‘Je doet alleen dit en niets anders.’ Dat werkt prima... met voetballers die gevoelig zijn voor autoriteit. Cruijff liet zijn spelers eerst zwemmen, de boel verpesten, zodat ze later bij hem aanklopten om suggesties te vragen hoe het beter kon. Past goed bij avontuurlijke voetballers.

De Cruijffiaanse aanpak (laat ze doen waar ze goed in zijn, pas dan staan ze open voor advies en lessen) werkt ook goed bij de groep jongeren die uitvallen op school, stelt Ad de Jong in het uitstekende boek ‘Woef woef en nu je bek houden’. Kern van het boek is leiderschap vanuit empathie (in tegenstelling tot leiden vanuit macht), toegepast op de jongeren die niet op de reguliere middelbare school passen omdat ze een passie hebben voor muziek en hip-hopdansen en daar NU mee aan de slag willen. De Jong ontwikkelde als docent onderwijsvormen die uitstekend bij deze jongeren bleken te passen, goede resultaten opleverden en ook door schoolinspecties hoog gewaardeerd werden.

Maar dit is geen boek alleen voor docenten of schooldirecteuren, hoewel het wel De Jong’s primaire doelgroep is. Dit boek is ook uitstekend leesvoer voor ouders van gepassioneerde creatieve kinderen, voor die kinderen zèlf, èn voor leidinggevenden die geïnteresseerd zijn in het gedrag van hun medewerkers. Ikzelf vond het goed omdat het natuurlijk ook de basisregel voor goede communicatie weer eens onder de aandacht brengt: verplaats je in je doelgroep, wat drijft hun, hoe kun je jouw boodschap en doel zo vormgeven dat het in hun behoefte voorziet? Dat gaat veel verder dan creatieve jeugd.

Ad beschrijft hoe hij probeert de traditionele moderne-muziekopleiding op het Rotterdams conservatorium, gebaseerd op jazz en met veel muziektheorie, aan te passen aan de behoeften van de NU-jeugd: pop-muziek is de basis en de vakken zijn gericht op ondernemerschap, hoe de jeugd geld kan verdienen aan hun muzikaliteit: muziekles geven, vermarkten van het product, in opdracht spelen, factureren! Boeiend is om te lezen hoe hij keer op keer strijd moet leveren met de gevestigde opleidingen en zich steeds weer daaraan moet aanpassen. Grappig is en stukje waar hij die ontwikkeling vergelijkt met het kerstverhaal: er was geen plaats voor popmuziek in het muziekonderwijs, ze werden naar een stal (een vervallen bijgebouw) gestuurd….

Het boek leest als een biografie, start bij de jeugd van Ad, die een passie heeft voor drummen, later docent wordt op de muziekschool en diverse creatieve opleidingen bij het ROC, en tenslotte een ontmoetingsplek voor de creatieve jeugd uit de grond stampt: NUtrecht. De kleine hoofdstukken hebben elk een thema of les in zich en lopen chronologisch, zodat er een duidelijke rode draad is. Deze opzet doet een beetje denken aan de business-novelles van Eliyahu Goldratt (onder andere Het doel en De zwakste schakel), en aan de parabels ‘Gung Ho’, ‘Onze ijsberg smelt’ en ‘Wie heeft mijn kaas gepikt’ van Spencer Johnson. Die verhalende vorm is een heel effectieve manier van kennis overdragen omdat je erin ingezogen wordt, je wilt weten hoe het afloopt.

De schrijver heeft een heerlijk, populair taalgebruik met veel sh*t en fok, want dat is de taal van de jongeren waar hij mee werkt. Heel erg vlot geschreven, spannend, maar ook ontroerend zoals de hoofdstukken over de manege (paardrijden zónder zweep) en de eerste weken met hond Tigre (hond laat Ad uit…..). Prachtig. Het boek is ook mooi vormgegeven met zwart en gele steunkleuren en veel plaatjes en foto’s.

Ad de Jong hoeft zich niet te vervelen: als hij een uitstapje wil maken naar een andere doelgroep kan hij zó managementtrainingen gaan geven. Met of zonder meneer Woef!

Elly Stroo Cloeck is specialist op het gebied van GRC en Internal Audit. Daarnaast schrijft ze samenvattingen en recensies van managementboeken.